Hart en Bloedvaten

Het hart en de bloedvaten maken de bloedsomloop mogelijk. De bloedsomloop heeft een verzorgende functie, zuurstof en voedingstoffen moeten naar alle lichaamsdelen worden gebracht en afvalstoffen moeten opgehaald worden. Hiervoor beschikt het lichaam over ontelbare bloedvaten en een centrale pomp, namelijk het hart. Vanuit het hart gaat de grote bloedsomloop door het lichaam en de kleine bloedsomloop naar de longen. Het hart en de bloedvaten worden bij de reinigingsfunctie ondersteund door het lymfestelsel.

Als er ergens in dit systeem een probleem voordoet kan je je wel voorstellen dat dit voor schade zal zorgen bij het paard.

Hartfalen

Hartaandoeningen kunnen we verdelen in aandoeningen van de hartkleppen en aandoeningen aan de hartspier. Ook vaatziekten kunnen hartproblemen veroorzaken.

Een ontsteking van de hartkleppen kan de werking van de hartkleppen beïnvloeden. De kleppen sluiten dan niet meer goed. Hierdoor kan het bloed weer terugstromen en dat leidt tot een storing in de bloedsomloop. Door de ontsteking kunnen tevens in de slagaders naar het lichaam en naar de longen vernauwingen optreden. De vernauwingen kunnen een bijgeruis veroorzaken. Dit geruis kun je horen bij het beluisteren van de harttonen. Het gevolg ban vaatvernauwing is een grotere belasting van het hart en een hogere bloeddruk. De bloedtoevoer naar de organen kan hierdoor verslechteren.

Een hartspieraandoening kan verschillende oorzaken hebben:

overmatige inspanning
Een ziekte in andere organen
Een infectieziekte
Vergiftiging

Bij een hartspieraandoening is de hartfrequentie hoog en de hartslag kan onregelmatig zijn. Een hartspieraandoening kan leiden tot plotselinge dood bij een sportpaard. Een onregelmatige hartslag kan ook wijzen op een storing in de zenuwgeleiding van de hartspier.

Vaataandoeningen worden vaak veroorzaakt door wormbesmetting. Een bekend voorbeeld hiervan is een bepaalde grote slagader in de buikholte (A. mesenterica). Deze slagader voorziet de darm van bloed. Grote aantallen wormlarven kunnen deze slagader verstoppen, de vaatwanden ernstig beschadigen en ontstekingsreacties veroorzaken. Hierdoor wordt de bloedsomloop naar delen van de darm belemmerd en afgesloten met mogelijk dodelijke koliek als gevolg. Een andere bekende vaataandoening is een verstopping van een grote slagader in het achterbeen (A. Femoralis) die vaak kreupelheid tot gevolg heeft. Tenslotte kan de grote halsader (V. jugularis) ontstoken raken door injecties met irriterende medicijnen. Een zwelling van het hoofd kan een gevolg zijn.

Symptomen

Symptomen van hart en vaatziekten zijn:

Sloom
Geen werklust
Vochtophoping onder de buik, onder de borst en aan de benen
Overvulde grote aders (halsslagader)
koorts
Onregelmatige pols
Bijgeruis
Soms ritme stoornis

Wanner moet de dierenarts ingeschakeld worden?

Wanner je merkt dat je paard soort gelijke symptomen veroorzaakt moet je gelijk contact opnemen met de dierenarts. Het enigste wat je in de tussentijd kunt doen is je paard rust geven.

Hoe worden hart en vaatziekten behandeld?

Helaas zijn hart een vaatziekten weinig tot niet te behandelen. De dierenarts kan vaak maar voor enkele uren verlichting bieden aan het paard. Dit is dan ook de oorzaak dat er vaak euthanasie wordt toegediend bij paarden met een hart of vaat ziekte in een verder gevormd stadium.

Hoe kan je hart en vaatziekten voorkomen?

Met een paar maatregelen kan je helpen de kans op hart en vaatziekten te verkleinen. Namelijk door:

Het serieus nemen van signalen van vermoeidheid
Bij twijfel de temperatuur van je paard opmeten
Nooit doorwerken met een paard dat koorts heeft
Het paard bij infectieziekten door een deskundige te laten behandelen
Hanteer een doeltreffend wormbestrijdingsprogramma

Bronvermelding

EHBO- paard KNHS

Hitteshock

Een hitteshock ontstaat bij een oververhitting van het paard. Een hitteshock is het gevolg van een oververhitting in het lichaam die door arbeid meer wordt verhit dan het koelsysteem van het lichaam kan verwerken.

Werkende spieren hebben veel energie nodig. Bij de verbranding van energie komt warmte vrij, dus de temperatuur in de spieren loopt op. Spieren zijn goed doorbloed en geven de warmte af aan het bloed. De temperatuur in het bloed loopt op waardoor de lichaamstemperatuur stijgt.

In de hersenen bevindt zich een thermostaat die de lichaamstemperatuur bewaakt en regelt. Binnen een bepaald temperatuur gebied kunnen alle lichaamsfuncties goed werken. Een temperatuur boven de 38,5 graden kan leiden tot problemen en daardoor schakelt het lichaam het koelsysteem in. De bloedvaten in de huid worden verder open gezet en de zweetproductie komt op gang.

De huid wordt nat door de zweetdruppels. Zweetdruppels verdampen waardoor de huid kan afkoelen. Het bloed in de haarvaatjes van de huid zal hierdoor afkoelen en koeler bloed door het lichaam verder laten stromen. Op die manier kan het lichaam afkoelen. Dit systeem werkt prima zolang de omgevingstemperatuur en vooral de luchtvochtigheid niet te hoog zijn.

Het koelsysteem is echter storingsgevoelig.

Op warme, vochtige dagen kan het zweet niet snel genoeg verdampen.
Tijdens het koelproces verliest het lichaam veel vocht en veel zout. Bij middelzwaar werk verliest het paard 10 tot 15 liter per uur aan vocht en zout. Bij zware inspanning kan dit oplopen tot 40 liter per uur.
Door het zoutverlies ontbreekt het dorstgevoel bij het paard terwijl het dringend vocht zou moeten aanvullen.
Door te weinig vocht is er te weinig koelvloeistof. Bij onvoldoende doorbloeding treed eerder verzuring van de spieren op. Het paard kan dan oververhit raken. Dit kan tot een hitteshock leiden.

Symptomen

Symptomen van een hitteshock zijn;

Het paard stopt tijdens het werk
Het paard haalt met veel moeite de finish
Depressie of opwinding
Discoördinatie
Lichte koliekverschijnselen
Het paard heeft wel gezweet, maar zweet niet tot nauwelijks meer terwijl de lichaamstemperatuur hoog ligt.

Wanneer moet de dierenarts ingeschakeld worden?

Wanneer je merkt dat je paard dezelfde symptomen vertoond moet je gelijk de dierenarts inschakelen. In de tussentijd kan je zelf de eerste hulp aan het paard geven. Hoe sneller de temperatuur verlaagd hoe beter. Je moet je paard zo snel mogelijk afkoelen. Het beste is om je paard te begieten met koud water (4 tot 10 graden). Dit kan het beste in een koele plaats in de schaduw gebeuren. Je moet het water niet verwijderen met een zweetmes, dit verstoord het koelproces. Na 30 seconden afspoelen stap je het paard 30 seconden rustig af om de doorbloeding van de huid te stimuleren. Bied het paard maximaal 5 liter water aan om te drinken, tenzij het paard koliekverschijnselen vertoont. Herhaal deze stappen tot de temperatuur is gedaald tot 38 / 39 graden. Neem elke 3 tot 5 minuten de temperatuur op.

Hoe wordt een hitteshock behandeld?

Als het paard niet wil drinken zal de dierenarts een infuus inbrengen voor de toevoer van vocht. Alle andere stappen kan je eigenlijk zelf doen en zijn dan ook hierboven beschreven.

Hoe kan je een hitteshock voorkomen?

Een hitteshock kan je voorkomen door:

Het paard enkele uren voorafgaande aan een langdurige inspanning voldoende vocht met elektrolyten laten drinken.
Pas de arbeid aan de weersomstandigheden aan.
Stop tijdig met het werken indien het paard veel zweet.
Koel een zwetend paard op de juiste manier af.
Vul na inspanning met veel vocht en zoutverlies door zweet het vocht en zout aan met elektrolyten.
Leg zweetdekens nooit direct na een inspanning op het zwetende paard omdat zweetdekens het afkoelingsproces verstoren en oververhitting in de hand werken.
Train eventueel met een hartslagmeter om een betere indruk te krijgen van de conditie van het dier.

Bronvermelding

EHBO-paard KNHS

Equinoord, EHBO bij paarden http://equinoord.nl/ehbo-bij-paarden/